Francisca Bouman-Glaser en haar zoon Bernard Bouman
Francisca Bouman-Glaser was een ondernemende vrouw. Ze werd in 1889 geboren in Nijmegen. In 1919 trouwde ze met Salomon Bouman. Nadat ze getrouwd waren, namen ze in Arnhem Hotel Glaser over, dat van haar vader was. Die ging toen met pensioen.
Francisca en Salomon kregen drie kinderen. In 1921 werd hun zoon Salomon geboren en in 1922 en 1924 hun dochters Sonja Lea en Irene.
Met het hotel liep het goed. Het lag ook heel gunstig tegenover het station in Arnhem. Er kwamen veel mensen logeren, maar er waren ook bijeenkomsten die maar een dag duurden, bijvoorbeeld een schoolreisje of een trouwerij. Je kon er ‘ritueel eten’, dat betekent dat het eten volgens de Joodse wetten klaargemaakt werd.
Francisca en Salomon waren nog maar iets meer dan zeven jaar getrouwd toen Salomon overleed. Francisca bleef met drie kleine kinderen achter.
De dood van Salomon betekende ook het einde van het Hotel Glaser, maar Francisca ging niet bij de pakken neerzitten. In 1931 begon ze een nieuw pension aan de Paul Krugerstaat in Arnhem, dat ook restaurant was. Ook dat liep weer goed en al drie jaar later werd het verplaatst naar een groter huis aan de Zijpendaalseweg 43, dat prachtig tegenover het Park Sonsbeek lag. Francisca deed het zo goed, dat ze in 1939 een tweede pension opende in een nog mooier huis, vijf huizen verderop, aan de Zijpendaalseweg 53. Ze was een succesvol zakenvrouw geworden.
Jette Kahn-Freudenberger en haar zoon Fritz
In Pension Glaser kon je ook voor langere tijd verblijven. Hiervan maakten onder meer Jette Kahn-Freudenberger en haar zoon Fritz gebruik die in 1938 voor Hitler uit Duitsland gevlucht waren. Jette werd in 1872 in geboren in het Duitse Heidingsfeld. Haar vader was leraar op de Joodse Volksschule, tegenwoordig zou je het een basisschool noemen. Later richtte hij een school voor leraren op. Heel veel van de negen broers en zussen van Jette werden ook leraar.
Jette trouwde in 1900 met leraar Lorenz Kahn. Ze gingen in Gleicherwiesen wonen, waar Lorenz godsdienstleraar op de Volksschule werd en waar in 1905 hun zoon Fritz geboren werd. Daarnaast was hij er voorganger in de Joodse gemeente. Over Lorenz Kahn is niet veel bekend. Hij werd rond 1880 geboren was al dood toen Jette en Fritz in 1938 vluchtten en in Arnhem in het pension van Francisca Bouman-Glaser gingen wonen. Ze woonden toen ze vluchtten ook al niet meer in Gleicherwiesen.
Oorlog
Toen brak de oorlog uit. De Duitse bezetters maakten het de Joden steeds moeilijker. Nog even hield Francisca het vol, maar in 1942 dook ze met haar kinderen onder. De politie kon ze niet meer vinden en zette op 10 september 1942 een advertentie in de krant, waarin de hoofdcommissaris van politie in Arnhem verzocht tot “opsporing, aanhouding en voorgeleiding” van Francisca Bouman-Glaser en ook van Jette Kahn-Freudenberger en hun kinderen.
Hoe het met het ouderduiken van Francisca en haar kinderen precies gegaan is, weten we niet. Zeker is dat ze uiteindelijk terecht kwamen op twee adressen. Sonja Lea en Irene zaten in Wageningen ondergedoken en Francisca en Bernard bij de familie van fietsenmaker Henk Laurens aan de Bovenweg 25 in Bennekom. Op beide adressen zaten meer Joden ondergedoken. Bij de familie Laurens waren dat ook Jette Kahn-Freudenberger en haar zoon Fritz, die bij Francisca in het pension gewoond hadden. Op 2 april 1943 kwamen er Jodenjagers naar Wageningen. Ze namen Sonja Lea en Irene gevangen. Later diezelfde dag werden ook de Joden opgepakt die bij de familie Laurens in Bennekom ondergedoken zaten.
Francisca en haar kinderen werden op 3 april naar Scheveningen gebracht en vandaar op 13 april naar het vernietigingskamp Sobibor. Met hetzelfde transport werden ook Jette en Fritz naar Sobibor gebracht. Daar werden ze op 16 april 1943 allemaal vermoord; ze werden vergast.