Vrijdag 12 juli, 77 jaar geleden, zijn de 41 Gebrandschilderde Ramen van Gerard Temme in de Brinkstraatkerk onthuld. Ze zijn mooi en lijken wel steeds mooier te worden.
Nergens vind je zo’n groot ensemble van op elkaar afgestemde ramen vol met verhalen, door grote kunstenaarshand uitgevoerd. Als kind ontdekte ik er iedere zondag nieuwe dingen in. Of voelde me prettig en veilig bij de oude. Kleuren en verbindingen die, samen met het licht dat steeds anders kleurt, steeds opnieuw verrassen. Een prachtig kunstwerk dat veel te onbekend is, rijksmonumenten-status verdient en zich steeds opnieuw ontsluit.
Wie kijkt en nog eens kijkt, soms maanden of jaren later, ziet steeds andere details. En dat doet goed. Temme hierover in 1947: “Alle schakeringen die het licht door het glas laat vallen, brengen een wisseling van stemmingen waaraan de moderne mens behoefte heeft”. Zware taal misschien, maar dat gevoel is er.
Van Gerard Temme is helaas weinig werk bekend en bewaard. Zijn meest actieve periode (na 1945) duurde slechts zeven jaar. In 1952 overleed hij, nog maar 48 jaar oud. Glazen in het koor van de oudkatholieke kerk in Arnhem zijn, voor zover mij bekend, het enige werk van zijn hand dat u elders kunt zien.
Niet lang geleden kreeg ik de mogelijkheid een viertal panelen uit een groter Temme-raam op de kop te tikken. Een groot cadeau. Al zijn het slechts gedeelten.
Op één van de stukken staat de aanleiding en de signering: Tentoonstelling Geldersche kunst 1948. Gerard Temme 1948. Saul en David.
De vier fragmenten, de hoofden van Saul en David zitten erbij, zijn prachtig. Pure kunst, alleen al vanwege de uitvoering, waarbij de groepering van de stukjes glas steeds opnieuw boeit.
Gerard Temme, glaskunstenaar; dat is geen letter te veel. Al 77 jaar een zeer krachtig plaatje in de Brinkstraatkerk. Al zo ongeveer 60 jaar zie ik het. Verveelt nooit.
Kijktip: Bezoek om te beginnen het HVOB-infobord voor de kerk of zorg dat u de HVOB-Brochure over de Glazen van Temme in handen krijgt (hieronder te downloaden). En dan? Naar binnen zien te komen om daar dit prachtige kunstwerk met uw ogen en uw geest te ontmoeten.
Kees Heitink
RONDGANG LANGS DE GEBRANDSCHILDERDE RAMEN IN DE BRINKSTRAATKERK TE BENNEKOM
Op zaterdag 9 september 2023, tijdens Open Monumentendag, onthulde dhr. Henk Tip het zesde informatiebord. Dit bord is geheel gewijd aan de Brinkstraatkerk. Het is een bord vol van kleur en beschreven met informatie over het kerkgebouw van binnen en buiten. De bouwgeschiedenis, de torens, de schadelijke oorlogsjaren en de bijzondere wederopbouw. Natuurlijk de Bennekomse Glazen.
Een prachtige video van Peter Tollenaar over de plaatsing en onthulling van het informatiebord