Eerste oorlogsslachtoffers
|
Deze steen werd op 22 augustus 2023 geplaatst ter herinnering aan de 13-jarige Gerrie Joosten en de 16-jarige Jan Westerik die op de eerste oorlogsdag, 10 mei 1940, om het leven kwamen. In de Kraats respectievelijk het Binnenveld trapten ze op landmijnen die verborgen lagen in door het Nederlandse leger opgeworpen barricades. Ze waren de eerste Bennekomse oorlogsslachtoffers. |
Een korte tekst met een groot verhaal. Voorbijgangers op het oude gedeelte van de Bennekomse begraafplaats die deze tekst op het informatiebordje naast de steen lezen worden tot nadenken gestemd. Niet alleen over het verdriet dat hierachter schuilgaat, ook wellicht zullen zij zich verwonderen dat op dit mooie plekje een gedenksteen werd opgericht, ruim 83 jaar nadat deze twee jonge mensen hier vlakbij werden begraven.
Bij de onthulling van de steen door wethouder Arnold Versteeg sprak hij over het leed dat door oorlogshandelingen in de betrokken gezinnen werd aangericht: twee mensen die nog aan het begin van hun leven stonden leefden plotseling niet meer. En toch sprak er hoop uit de Psalmen die bij de namen op de steen vermeld zijn en voorgelezen werden. De minuut stilte van de aanwezige familieleden en andere betrokkenen sprak boekdelen. Én er was grote waardering voelbaar voor de directe medewerking van raadslid Gerrit Heij en het college van B en W voor het in leven houden van de herinnering aan de eerste oorlogsslachtoffers van Bennekom.
Wethouder A. (Arnold) Versteeg
Bij het ruimen van het oorspronkelijke algemene graf, zo’n 10 jaar geleden, is niet alleen persoonlijk, maar ook algemeen erfgoed verloren gegaan, zo betoogde Bert Lever van de werkgroep Behoud oudste gedeelte Begraafplaats namens de Historische Vereniging Oud-Bennekom (HVOB). Met mede-werkgroep-lid Rien Heij werkte hij, in samenwerking met beide families, het plan uit om een nieuwe steen te laten maken en te mogen plaatsen. Identiek aan de originele, waarvan Otto Joosten, broer van Gerrie, gelukkig nog een foto had. Als pleitbezorgers van het behoud van het ‘stenen archief’ is het hen gelukt duidelijk te maken dat relatief onbekende – en bekende personen even belangrijk zijn voor het verhaal van de geschiedenis van Nederland.
De oudere zus van Otto ging in de ochtend van 10 mei nog even voor een boodschap naar Harslo; de jongere broer van mijn moeder ging in die middag de pinken van buurman Folmer uit het Haverland halen. Beide jonge mensen trof hetzelfde lot. Bennekom werd de volgende dag ontruimd, de begrafenissen van Jan en kort daarna van Gerrie waren haastig; één graf voor hen beiden. 70 jaar later bij het overleg met de families over het ruimen van het graf heerste er vooral gelatenheid. Maar in de jaren daarna – en met name bij de herdenking op 4 mei 2019 in de Oude Kerk – voelde het als een gemis dat hun namen niet meer op een gedenkteken geschreven stonden. Dat gevoel is nu weer goed, dankzij de werkgroep, steenhouwer Rijtink, het gemeentebestuur en de medewerkers van de Bennekomse begraafplaats. Én nu ook dankzij de makers van dat kleine HVOB-informatiebordje waarop een groot verhaal geschreven staat.
Bennekom, oktober 2023,
Peter Tollenaar.
De gedenksteen vindt u op het eerste gedeelte van de begraafplaats, vlakbij het hek aan de Alexanderweg in Bennekom.
klik op de afbeelding hieronder voor een vergroting
