80 jaar geleden

Op de door Wim Cromwijk samengestelde Tijdlijn van Bennekom, te vinden in de ‘Kennisbank’ van de HVOB-website, lezen we dat het komende 23 november 2024 precies 80 jaar geleden is dat het molencomplex aan de Molenstraat met een daverende klap de lucht in vloog.

De molen ‘Onze Rika’, iets ten noorden van de kruising Molenstraat/Commandeursweg en meerdere huizen er omheen, waaronder de machinale graanmalerij en het molenaarhuis, verdween door het ontploffen van een partij Duitse munitie die in de molen, en misschien in de schuur ernaast, opgeslagen lag, voorgoed uit het dorpsbeeld. Het was een ongeluk.

Schattingen komen uit op 73 dodelijke slachtoffers, allemaal Duitse militairen. Omdat de evacuatie van Bennekom een maand eerder plaats had, kwam er geen enkele Bennekommer om. Gewonde Duitse soldaten werden opgevangen in de nabij gelegen ‘School met den Bijbel’ waar ook de overledenen verzameld werden. De slachtoffers, waar soms weinig van over was, vonden een tijdelijke rustplaats op de Bennekomse Begraafplaats, op het gedeelte aan de Alexanderweg. In 1948-1949 zijn de meesten herbegraven op de Duitse militaire begraafplaats in IJsselstein. Correspondentie over de overbrenging van de gesneuvelden strekt zich uit tot 1955.

Over de ontploffing van ‘Onze Rika ‘ is al veel geschreven. De beroemde 1 april grap over herbouw van de molen leverde uiteindelijk in 2018 een prachtig HVOB-informatiebord op, te vinden bij de plaats waar de molen ooit stond. Overigens had de molen in 1944 al lang geen wieken meer. Die waren weggehaald na de mechanisatie van de maalderij.

De molenontploffing in november 1944 werd in januari 1945 gevolgd door het onbedoeld neerkomen van een V1 op de hoek Krulweg/Veenderweg. Vanwege de evacuatie geen enkel slachtoffer, maar wel een enorme ravage.

Twee gebeurtenissen die bijna altijd naar voren komen als het over de Tweede Wereldoorlog in Bennekom gaat. Van ‘Onze Rika’  is het op 23 november 2024 precies tachtig jaar geleden. In Duitsland kregen in de periode erna vele families een verdrietig bericht. Over het verlies van een zoon, broer of echtgenoot.

Zie: De Kostersteen 160, mei 2022, p.13

Kees Heitink