HARSLO EN DE RIJNSTEEG
Hoe komt het, zo zal bij menigeen de vraag wel eens zijn opgekomen, dat er in Bennekom twee wegen zijn die dezelfde naam hebben; we kennen in Bennekom tweemaal de straatnaam Rijnsteeg. De noordelijkste van de twee loopt in noord-zuid richting van de Maanderdijk naar de Kraatsweg. En pal ten zuiden hiervan kennen we de ‘Lange’ Rijnsteeg die in Bennekom begint en grotendeels over Wagenings grondgebied naar het zuiden loopt. De twee wegen liggen in elkaars verlengde en doen daardoor vermoeden dat ze ooit samen één weg zijn geweest. En vandaar dan die gemeenschappelijke naam. Zou er in het verleden een onderbreking zijn aangebracht waardoor de verbinding tussen deze twee wegdelen verstoord raakte?
| Op zaterdag 29 mei wordt het informatiebord over Kasteel Harslo onthuld. In het kader daarvan zullen we de komende tijd korte berichten over Harslo plaatsen. De berichten zijn van de hand van Wout Hol & Kees Heitink. |
afbeelding 1 klik op de afbeeldingen voor een vergroting
afbeelding 2
Dat vermoeden blijkt juist. Het wordt bevestigd door een historische kaart uit 1664. Die kaart bevindt zich in het Gelders Archief (Huis Keppel). Het betreft een tekening van Isaac van Geelkercken (1615 – 1672) waarop hij het wegenpatroon van ‘het terrein tussen Wageningen, Rhenen, Bennekom en Veenendaal’ anno 1664 in kaart heeft gebracht. Zie afbeelding 1.
Op de tekening bovenaan is de Dijkgraaf als waterloop naar Wageningen getekend; de naastgelegen weg met ook de naam Dijkgraaf bestond nog niet. De tweede lijn van boven betreft ons onderwerp de Rhijnsteegh, deze weg begint links bij de Maenderkaey en loopt naar rechts zonder onderbreking rechtstreeks naar Den Rhijnstroom.
De tekening maakt duidelijk dat in 1664 de Rijnsteeg nog een ononderbroken weg was. En ook dat in het verleden de Rijnsteeg binnen het toen bestaande wegennet een belangrijke verbindingsroute is geweest.
Opmerkelijk dus dat die belangrijke weg op enig moment zijn nuttige functie voor een belangrijk deel verloor door een onderbreking van honderden meters lang. Op de detailkaart hierboven is globaal aangegeven welk deel van de oude Rijnsteeg niet meer aanwezig is. Zie afbeelding 2.
Het verdwenen tussendeel liep over de Harselose Eng. Over privé landbouwgrond van Harslo op de rug van de hoge gronden. Zouden de bezitters van Harslo zelf actief hebben aangestuurd op afsluiting van dit deel van de weg? Hebben hun belangen wellicht zwaarder gewogen dan die van de voerlieden en andere gebruikers van deze, naar overlevering openbare, weg?
Ongetwijfeld hadden de Harslo-bewoners kennis van de juridische afloop van een soortgelijke kwestie. Die speelde zich af met betrekking tot de havezate Boekelo. De bewoner van Boekelo jonker Timan Sloot sloot in 1656, zelfs met hekken, een weg af die deels over zijn terrein liep. Er volgde een langdurig juridisch proces dat uiteindelijk eindigde in het voordeel van Sloot.
Op het onderstaande hedendaags kaartje is aangegeven hoe de oorspronkelijke Rijnsteeg zijn beloop had.
