Op 8 februari 1987 overlijdt Hendrik Koekoek, de Nederlands politicus, oprichter en kamerlid voor de Boerenpartij van 1963 tot 1981. Ook was hij lid van de Provinciale Staten van Gelderland en van de gemeenteraad van Ede. Mede door zijn partijnaam werd hij dus Boer Koekoek genoemd. Hendrik Koekoek was een markant inwoner van Bennekom. Het graf op de begraafplaats in Bennekom is bewaard gebleven.
Aart Homoet schreef in 2020 het onderstaande over hem.
Als je bij Nederlanders die geboren zijn voor 1950 de naam ‘Boer Koekoek’ laat vallen, verschijnt er bij bijna iedereen een glimlach rond de lippen. Het was dan ook in vele opzichten een bijzonder mens.
36 jaar geleden overleed Hendrik Koekoek op zondag 8 februari in het Streekziekenhuis in zijn woonplaats Bennekom. De volgende dag besteden alle landelijke dagbladen op de voorpagina aandacht aan deze atypische politicus. In het Nederlands Dagblad staat het bericht er pas op dinsdag in want daar wordt op zondag niet gewerkt.
Een jaar later komt het gezaghebbende Winkler Prins Jaarboek uit. Op 8 februari 1987: Yvonne van Gennip wint in West-Allis tijdens schaatswedstrijden een bronzen medaille. Geen woord over de markante, tegendraadse en vooral in de jaren zestig en zeventig zeer populaire in de politiek verdwaalde Drentse boerenzoon. Tijdens zijn achttien jaar durende Kamerlidmaatschap liet hij op zijn geheel eigen manier de Kamer weten dat er naast de elitaire politici binnen de Haagse kaasstolp ook nog gewone mensen in Nederland woonden.
Vanaf het einde van de Tweede Wereldoorlog heeft hij zich principieel verzet tegen de steeds maar groeiende staatsbemoeienis met het boerenbedrijf. Eerst in de Landelijke Vereniging Bedrijfsvrijheid in de Landbouw (BVL), vanaf 1958 ook in de door hem met strakke hand geleide Boerenpartij. Daarbij rekte hij regelmatig het begrip vrijheid met betrekking tot wet- en regelgeving ver op, soms te ver.
Zijn landelijke populariteit kreeg in 1963 na de opstand van de boeren in Hollandscheveld een grote vlucht, maar eindigde bij de verhalen over de behandeling van zijn pony’s rond 1980. Wat dit laatste betreft zegt een al wat oudere Bennekommer tijdens één van mijn vele gesprekken “er is die man veel onrecht aangedaan”.
Ook de soms wat makkelijk veronderstelde relatie met extreemrechtse groeperingen, in het najaar van 2018 wordt hij zelfs in verband gebracht met de racistisch getinte Alt-right-beweging, verdient de nodige nuancering.
In ieder geval is duidelijk dat Boer Koekoek in de geschiedschrijving van de Nederlandse politiek een belangrijker plaats verdient dan alleen maar “daar kon je tenminste mee lachen”. Alhoewel dat laatste zeker het geval was.
Aart Homoet
januari 2020
Trouw, 9 februari 1987
klik op foto voor een vergroting
Aart Homoet heeft de afgelopen jaren ruim 100 personen die Koekoek persoonlijk ontmoet hebben geïnterviewd. Hij heeft alle nummers van “De Vrije Boer” gelezen en in talloze boeken en kranten naspeuring gedaan naar de rol en betekenis van deze markante, maar ook vaak omstreden, persoonlijkheid.